Nowe Bystre

Wpisany przez Zbigniew Sikora wtorek, 29 marca 2011 15:29

Delegacja z naszej Szkoły w składzie: 

Paweł Garbacz - opiekun,
uczniowie: Anna Staszel, Maria Chowaniec, Jan Styrczula i Damian Szeliga uczestniczyła w Konferencji popularno-naukowej „Od wypasu kulturowego do produktu regionalnego" zorganizowanej w siedzibie Tatrzańskiej Agencji Rozwoju, Promocji i Kultury w Zakopanem.

Na to spotkanie przybyli bacowie ( ci , którzy wypasali dawniej i ci, którzy są na halach dzisiaj), gazdowie z całego Powiatu Tatrzańskiego, pracownicy TPN, goście zaproszeni z Warszawy i Krakowa, radni Rady Powiatu Tatrzańskiego, mieszkańcy Zakopanego i innych gmin powiatu. Konferencję otworzyli - Starosta Tatrzański, Andrzej Gąsienica – Makowski i Dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego, Paweł Skawiński.
Wykład inauguracyjny „Historia pasterstwa w Karpatach" wygłosił prof. dr hab. Andrzej Drożdż, który przez wiele lat pracował w Instytucie Zootechniki w Balicach.
Kolejnymi prelegentami byli:
dr inż. Marcin Guzik, dr inż. Paweł Skawiński, TPN - Dawne użytkowanie pasterskie Tatr
Jan Antoł, działacz „Solidarność" Rolników Indywidualnych - Działania społeczne 1980/1981 roku na rzecz przywrócenia własności sołtysów podhalańskich w Tatrach
Marek Pęksa, Maria Gąsienica – Chmiel, TPN - Zasady i organizacja prowadzenia wypasu kulturowego owiec i krów w Tatrzańskim Parku Narodowym
Marek Pęksa, Maria Gąsienica – Chmiel - Wypas kulturowy jako jeden ze sposobów ochrony czynnej ekosystemów nieleśnych w Tatrzańskiego Parku Narodowego
dr Zbigniew Moździerz, Muzeum Tatrzańskie - Budownictwo pasterskie na Podhalu
Franciszek Bachleda Księdzularz, Dyrektor COS w Zakopanem - Kultura pasterska fundamentem kultury podhalańskiej
Andrzej Skupień, Wicestarosta Tatrzański - Pasterskie spotkania na Kopieńcu
Niemniej interesująca była dyskusja w przerwie obrad. Przede wszystkim wspominano czasy, gdy owce i bydło musiały opuścić tatrzański hale i polany. Wspominano również moment powrotu wypasu w Tatry (8 czerwca 1981 roku). Bacowie udzielali wywiadów radiowych i prasowych. Rozmawiano o sensie dzisiejszego wypasu kulturowego. Ciekawy szczególnie był referat, odnoszący się do tych właśnie spraw, Jana Antoła. W tej części konferencji miała miejsce miła uroczystość, wyróżniono baców, którzy przyczynili się do powrotu owiec w Tatry. Należą do nich m. in.: Andrzej Gał – Zięba, Józef Staszel – Furtek, Stanisław Rychtarczyk, Józef Słodyczka – Maśniak, Danuta Skupień.
Wyróżniono także działaczy regionalnych, którzy zabiegali przez wiele lat, by pozwolono na wypas w Tatrach. Są nimi: Jan Antoł, Franciszek Bachleda – Księdzularz, Jan Pawlikowski.
Dobrze skomentował tamte działania Bachleda – Księdzularz – „Działaliśmy wspólnie, w porozumieniu, a gdy nie szło inaczej , walczyliśmy o wolność. Bo wolność, to jest tak, żeby dobro było na wierzchu."
Profesor Drożdż w referacie zwrócił uwagę, że w Zakopanem nie ma centrum sprzedaży produktu regionalnego. Byłoby to również miejsce dydaktyczne, np. dla wycieczek z Polski i Europy, szkół. Z kolei Marek Pęksa podkreślił w swoim wystąpieniu, że jest już coraz lepsza współpraca parku tatrzańskiego i baców. Powiedział również o ciągłej pracy „parkowców" nad dobrym stanem szałasów pasterskich. Andrzej Skupień o wypasie owiec i bydła opowiedział przez pryzmat doświadczeń rodzinnych. Zaznaczył, że czas zwady już minął, owce wróciły na hale. Teraz trzeba przypominać o tradycji dzieciom i wnukom, dlatego o wielu lat spotykamy się na Kopieńcu. Teraz trzeba wspólnego wysiłku, by to co jest mądrze zagospodarować.
W drugiej części konferencji referaty wygłosili:
Dariusz Goszczyński, Departament Rynków Rolnych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Znaczenie produktu regionalnego
Krzysztof Król – Łęgowski, Dyrektor TARPiK - Produkt regionalny szansą rozwoju Podhala
Jakub Jasiński, przedstawiciel Kancelarii Prezydenta RP - Współpraca instytucjonalna na rzecz rozwoju produktu regionalnego – doświadczenia włoskie
Krzysztof Trebunia – Tutka, pedagog, lider zespołu Trebunie -Tutki - Podhalańskie instrumenty pasterskie w dzisiejszej kulturze ludowej
dr Wojciech Gąsienica – Byrcyn, TPN - Ostatnie lata wypasów w Dolinie Kasprowej
Małgorzata Kot, TPN - Konkursy wiedzy o pasterstwie
Dariusz Goszczyński podkreślił w swoim wystąpieniu, że najważniejsza jest jakość produktu regionalnego. Unia Europejska w najbliższym czasie, może nawet za „ polskiej prezydencji" opracuje zasady polityki jakości produktów regionalnych. W przyszłości należałoby „stworzyć" osobną markę – produkt górski. Z kolei Jakub Jasiński podał przykłady działania regionalnego we Włoszech. Włosi mają 10 produktów głównych, które stymulują rozwój rolnictwa, ale także innych gałęzi gospodarki, np. turystki. Podkreślił, że Włosi wokół produktu ( jednego z tych dziesięciu ) budują aktywną grupę – instytucje, organizacje, przedsiębiorcy, by tworzyła politykę rozwoju regionalnego. Barwnym wystąpieniem była prezentacja Krzysztofa Trebunii – Tutki na temat instrumentów pasterskich. Autor omawiał i wykonywał „urywki" muzyczne na piszczałkach, złóbcokach i kozie.
Po zakończeniu części popularno – naukowej uczestnicy włączyli się do krótkiej dyskusji. Głos zabrali: Jan Janczy, Dyrektor Związku Hodowców Owiec i Kóz w Nowym Targu, Dariusz Goszczyński, Jacek Soska, przewodniczący komisji rolnej w Małopolsce, Andrzej Gąsienica Makowski.
Po dyskusji wręczono dyplomy artystom regionalnym z Podtatrza, którzy realizują projekt „Szlak dziedzictwa kulturowego".
Gospodarz konferencji Krzysztof Król – Łęgowski zamknął obrady i zaprosił uczestników na obiad do Domu Wczasowego „Wanta" (własność TARPiK).

Tekst i Foto: Paweł Garbacza
Na podstawie informacji Starostwa Tarzańskiego