info o Nowe Bystre

2 Panorama Nowe Bystre 24.12.2006

Nowe Bystre zabudowa

Zabudowa Nowego Bystrego. Fotografie wykonano 25.09.2005 roku

Nowe Bystre Architektura

Nowe Bystre zachowało starodawny charakter i styl architektury góralskiej. Dominuje u nas budownictwo drewniane z nielicznymi murowanymi domami. Dzisiejsi mieszkańcy zachowują tradycje budowlane swoich dziadków i ojców budując nowe drewniane "chałpy" w stylu podhalańskim. Domy budowane były obok drogi, która wiodła wzdłuż potoku Bystry. Początkiem lat 60-tych, kiedy przez wieś wytyczono i wybudowano nową drogę, przebiegała ona niekiedy przez pola jak np. od granicy z Ratułowem do kościoła. Wówczas obok nowej trasy komunikacyjnej zaczęły powstawać następne budynki a dawna „stara” droga z czasem uległa zatarciu.
Front domów z wejściem i oknami zwrócony jest na południe . Do budynków dostawione są pomieszczenia gospodarcze "sopa" i "boisko" ,które naogół po wschodniej stronie drogi przylegają do ściany wschodniej a po drugiej stronie drogi przylegają do zachodniej strony budynku. Tradycyjna góralsko "chałpa" budowana w kształcie prostokąta z trójpodziałem: -corno izba -sień - bioło izba. Corno izba była pomieszczeniem codziennego użytku domowego i gospodarskiego ,gdzie mieścił się piec to z tego powodu drewniane ściany (płazy) szybko czerniały. Bioło izba była pomieszczeniem odświętnym , nieogrzewanym gdzie przechowywane były odświętne ubrania ( wieszane na zyrdce lub przechowywane w skrzyni) oraz pościele (łóżka) do spania. Sień umiejscowiona na środku stanowiła równocześnie wejście i oddzielała biołom izbe od cornej izby. Z czasem sień powiększyła się w stronę frontu i wejście do niej zostało przeniesione od strony cornej izby a często po drugiej stronie wzdłuż biołej izby była bogato zdobiona wyranda (balkon) .

Nowe Bystre ma zwartą, gęstą zabudowę. W dawnym ciągu zabudowy brakuje już parcel budowlanych, dlatego "nowe" Nowe Bystre buduje się już wzdłuż drogi do Zębu. (fotografia z prawej strony )Ten nowo zabudowany teren nazwano " nową wsią". Do niedawna najdalej od wsi zbudował swój dom Stanisław Staszel - Kubyn, ale obecnie w ostatnim czasie powyżej powstają już nowe zabudowania.

Drugim kierunkiem rozbudowy jest odcinek nowo wybudowanej drogi do Słodyczek. Zjawisko to występuje w większości podhalańskich wiosek i prawdopodobnie w ciągu najbliższego dwudziestolecia Nowe Bystre połączy się z Zębem gdzie również powstają nowe domy wzdłuż drogi do Nowego Bystrego.

Patrząc na budynki wybudowane przed rokiem 1989 musimy pamiętać o tym, iż w ówczesnych czasach dostęp do materiałów budowlanych był bardzo ograniczony. Dlatego często stosowało się materiały, które udało się zdobyć a nie takie, jakie chciałoby się zastosować. Dotyczy to przede wszystkim pokrycia dachowego, bowiem w większości przypadków drewno na budynek pozyskiwano z własnych zasobów leśnych. Ubocznym efektem braków materiałowych pozostał nawet do dnia dzisiejszego zwyczaj gromadzenia przez wiele lat obok domu różnorakiego budulca: pustaków, pokrycia, piasku, wapna itp. Obecnie materiałów budowlanych jest pod dostatkiem, ale są one teraz za to bardzo drogie.

Nowo budowane budynki w Nowem Bystrem w zdecydowanej większości nawiązują do tradycyjnego stylu podhalańskiego. Zalewające Podhale projekty budynków niemające nic wspólnego z regionem możemy zobaczyć przede wszystkim w Zakopanem, ale niestety zaczynają pojawiać się też w wioskach. Mamy nadzieję, że napływ tej pseudo-architektury ominie naszą miejscowość a nowe budynki będą zarazem nowoczesne w funkcji i konstrukcji ale w formie zewnętrznej nawiążą do stylu podhalańskiego. Dlatego na naszym portalu będziemy promować architektów projektujących w stylu góralskim i podhalańskim i znajdą się oni na naszej stronie promocyjnej.